1. Vàng da sinh lý
vàng da sinh lý thường chỉ xuất hiện khi trẻ được 24 giờ tuổi. Và sẽ tự biến mất tuần đối với trẻ đủ tháng và 2 tuần đối với trẻ non tháng. Xảy ra ở mức bình thường và chỉ xuất hiện ở mặt, bụng, cổ. Không bất thường nào khác như thiếu máu, gan lách to, bỏ bú, lừ đừ,... Nguyên nhân bilirubin do hồng cầu bị phá vỡ liên tục gan trẻ sơ sinh chưa đủ trưởng thành để đào thải bilirubin hiệu quả.
2. Vàng da bệnh lý
Vàng da bệnh lý xuất hiện sớm trong 24 giờ sau sinh. Vàng da đậm, lan rộng toàn thân, bao gồm lòng bàn tay, bàn chân, kết mạc mắt. Không tự hết sau 1 tuần (trẻ đủ tháng) hoặc 2 tuần (trẻ non tháng). Kèm theo các triệu chứng bất thường: lừ đừ, bỏ bú, co giật. Xét nghiệm Bilirubin tăng cao bất thường.
Nếu không điều trị kịp thời, có thể gây nhiễm độc thần kinh, khiến trẻ tử vong hoặc tổn thương não vĩnh viễn. Các nguyên nhân thường gặp như:
- Bất đồng nhóm máu mẹ - con (ABO, Rh).
- Bệnh lý tan máu (thiếu men G6PD, hồng cầu hình liềm, nhiễm trùng).
- Xuất huyết dưới da, chậm đi phân su.
- Nhiễm virus bào thai.
- Bệnh lý gan mật bẩm sinh (teo đường mật, giãn đường mật).
3. Những dấu hiệu ba mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay
- Ba mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay nếu gặp một trong những dấu hiệu sau:
- Xuất hiện trước 24 giờ sau sinh
- Vàng toàn cơ thể trên cả tay và chân
- Các dấu hiệu bất thường như: bú kém, phân bạc màu, co giật,...
Có thể kiểm tra vàng da tại nhà qua mắt thường ở nơi có đủ ánh sáng. Nếu khó nhận biết (da trẻ hồng hoặc đen), mẹ có thể ấn nhẹ ngón tay cái lên da bé vài giây, rồi buông ra:
- Nếu vùng da ấn có màu vàng rõ rệt ➝ Trẻ bị vàng da.
- Nếu da trở lại màu bình thường ➝ Không có dấu hiệu vàng da.
4. Phòng ngừa vàng da ở trẻ sơ sinh
- Khi mang thai đảm bảo khám thai đầy đủ và đúng lịch để phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe, giúp phòng tránh sinh non, sinh nhẹ cân, hoặc nhiễm trùng từ mẹ sang con.
- Ngay sau sinh nên cho trẻ bú sữa non ngay lập tức và giữ ấm cho bé để bảo vệ khỏi nguy cơ hạ thân nhiệt và hạ đường huyết, đồng thời giúp bé đi phân su sớm.
- Môi trường phòng bé đảm bảo phòng có đủ ánh sáng tự nhiên để dễ dàng quan sát và theo dõi màu sắc da của trẻ.
2 phương pháp điều trị vàng da gián tiếp:
- Chiếu đèn là phương pháp sử dụng phổ biến dành cho trẻ sơ sinh, mục đích của phương pháp này là sẽ chiếu đèn trực tiếp vào người nhằm chuyển hóa bilirubin trong máu thành chất không độc sau đó sẽ thải ra ngoài bằng nước tiểu và phân. Khi thực hiện sẽ cởi trần cơ thể chỉ che mắt và cơ quan sinh dục để ánh sáng được tiếp xúc nhiều nhất. Phương pháp này hiệu quả, an toàn nên ba mẹ không cần phải lo sợ.
- Nếu phương pháp chiếu đèn không hiệu quả hoặc trẻ có vấn đề về thần kinh thì nên sử dụng cách thay máu sẽ giúp giảm bilirubin trong máu.
Những lưu ý về vàng da bệnh lý ở trẻ sơ sinh:
- Không nên phơi trẻ dưới ánh nắng mặt trời vì ánh nắng mặt trời yếu không thể giảm tình trạng vàng da bệnh lý.
- Tùy thuộc vào mức độ vàng da sơ sinh bệnh lý sẽ điều trị khác nhau. Ba mẹ cần phát hiện sớm nếu trẻ bị teo đường mật hoặc giãn đường mật để phẫu thuật nhanh chóng.
Qua bài viết dưới đây của Miss care sẽ cung cấp được những thông tin hữu ích về bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh. Nếu bạn có bất cứ thắc mắc nào hãy liên hệ ngay cho chúng tôi để tư vấn và hỗ trợ nhé.